Μαμά τέρατα στο δωμάτιο μου! πως αντιμετωπίζετε τις παιδικές φοβίες;

Οι φόβοι που εκδηλώνουν τα παιδιά αποτελεί ένα πολύ συνηθισμένο φαινόμενο αφού το 90% σε κάποια φάση της ανάπτυξής τους θα εκδηλώσουν κάποια φοβική εμπειρία.

Έτσι ανάλογα με την ηλικία τους, εκφράζουν τον φόβο που νιώθουν με διαφορετικούς τρόπους: κλάματα, φωνές αλλά και έντονες διαμαρτυρίες. Το αντικείμενο του φόβου μπορεί να αλλάζει από χρόνο σε χρόνο, από μήνα σε μήνα, ή ακόμη και εβδομάδα σε εβδομάδα. Πολλοί από αυτούς τους φόβους εξαφανίζονται καθώς το παιδί μεγαλώνει. Η ένταση του φόβου καταλήγει να σχετίζεται με τη μάθηση και την απόκτηση εμπειρίας στο παιδί.

Η κατανόηση των γονέων των τυπικών για την παιδική ηλικία φόβων, όχι μόνο τους επιτρέπει να συμπάσχουν με το φόβο του παιδιού τους, ανεξάρτητα πόσο παράλογος μπορεί αυτός να φαίνεται, αλλά και τους επιτρέπει να ανταποκρίνονται κατάλληλα.

Ο φόβος στα νεογνά τείνει να είναι κατά κύριο λόγο αντανακλαστικός. Ενστικτωδώς φοβούνται εάν νιώσουν αιφνίδια απώλεια υποστήριξης, υπερβολικά ή μη αναμενόμενά αισθητηριακά ερεθίσματα, ιδιαίτερα δυνατούς θορύβους.

Στους περίπου έξι με εννέα μήνες, τα νήπια φοβούνται τις μάσκες, τα ύψη, και τους αγνώστους.

Το άγχος αποχωρισμού εμφανίζεται συνήθως σε ηλικία περίπου έξι έως δέκα μηνών και κορυφώνεται μεταξύ 18 και 24 μηνών.

Στους 18 έως 24 μήνες είναι πιθανόν να οφείλεται στο γεγονός ότι πολλά παιδιά εισέρχονται σε παιδικούς σταθμούς ημερήσιας φροντίδας ή προσχολικής ηλικίας.

Συνήθως όταν αρχίζει εκπαίδευση της τουαλέτας, ο φόβος της τουαλέτας γίνεται ένας κοινός φόβος.

Σε ηλικία δύο ετών, όταν τα παιδιά να αρχίσουν να κατανοούν τις σχέσεις αιτίας και αποτελέσματος και την αίσθηση έλλειψης ελέγχου τους στον κόσμο, αρχίζει άλλης μορφής παραγωγή φοβογόνων ερεθισμάτων αλλά και τα ακουστικά ερεθίσματα (βροντή, τρένα), οι γιατροί, μεγάλα αντικείμενα που πλησιάζουν, και τα φανταστικά πλάσματα.

Η φαντασία των παιδιών γίνεται εξαιρετικά πλούσια σε ηλικίες τρία έως πέντε. Τυπικά οι φόβοι αφορούν το σκοτάδι, θορύβους, μάσκες, τέρατα τηλεόρασης, τα ζώα, να είναι μόνα και τους διαρρήκτες. Τα παιδιά σε αυτήν την ηλικία έχουν δυσκολία στην διάκριση μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας. Μπορούν πραγματικά να πιστεύουν ότι τα τέρατα στην τηλεόραση είναι αληθινά και θέλουν να τα βλάψουν. Οι φόβοι συχνά συνδέονται με τις Απόκριες. Τα μικρά παιδιά έχουν την τάση να φοβούνται πολύ το σκοτάδι και μπορεί εύκολα να αποπροσανατολιστούν αν ξυπνήσουν την νύκτα. Κάθε ήχος ή η σκιά μπορεί να παρερμηνευθεί.

Συνήθεις φόβοι των έξι και επτά ετών είναι τα φαντάσματα, οι μάγισσες, οι φυσικές καταστροφές, τα άγρια ζώα. Στα παιδιά αυτής της ηλικίας σε αυτό το αναπτυξιακό επίπεδο, η αίσθηση της πραγματικότητας είναι σαφέστερη, αλλά εξακολουθούν να έχουν μια ζωηρή φαντασία. Τα «τέρατα» δεν είναι πλέον αντιληπτά ως ελεύθερα στον χώρο τους σε αυτή την ηλικία, αλλά μάλλον κρύβονται στη σοφίτα, στην ντουλάπα, κάτω από το κρεβάτι ή στο υπόγειο.

Πολλά παιδιά είναι σε θέση να επιλύσουν τους φόβους τους από την ηλικία των επτά, λόγω βελτίωσης των γνωστικών και προσαρμοστικών ικανοτήτων τους.

Οι περισσότεροι φόβοι μετά την ηλικία των επτά ετών σχετίζονται με το σχολείο, με σωματική βλάβη, φυσικά φαινόμενα και το άγχος των επιδόσεων.

Η αντιμετώπιση των παιδικών φόβων

Προκειμένου να διευκολύνουν την ομαλή υποχώρηση των φυσιολογικών φόβων της προσχολικής και σχολικής ηλικίας, οι γονείς και οι παιδαγωγοί πρέπει να έχουν υπόψη τους ή να κάνουν τα εξής:

• Να μη μεταδίδουν στο παιδί τους δικούς τους φόβους.

• Να μην πανικοβάλλονται και μεγαλοποιούν τους φόβους του παιδιού δίνοντας υπερβολική προσοχή στην παραμικρή εκδήλωση φόβου

• Να μην ειρωνεύονται τους φόβους του παιδιού, οι οποίοι μπορεί να μοιάζουν παράλογοι ή και αστείοι στα μάτια τους αλλά να είναι πρόθυμοι να ακούσουν το παιδί και να του συμπαρασταθούν με κατανόηση και ψυχραιμία.

• Να μην εξαναγκάζουν βίαια και χωρίς καμιά προετοιμασία το παιδί να πλησιάζει το αντικείμενο του φόβου του.

• Να διερευνούν την πιθανή πηγή του φόβου προκειμένου να παράσχουν στο παιδί τις απαραίτητες λογικές εξηγήσεις και έμπρακτες αποδείξεις ως προς την απουσία πραγματικού κινδύνου.

• Να μη φοβίζουν σκόπιμα το παιδί λέγοντάς του ότι «αν δεν είναι καλό παιδί θα το πάρει ο «μπαμπούλας» ή η «αστυνομία». Αν οι ενήλικες προσπαθούν να ελέγξουν τη συμπεριφορά των παιδιών με τη χρήση του φόβου, δεν θα πρέπει στη συνέχεια να απορούν γιατί τα παιδιά φοβούνται!

• Να χρησιμοποιήσουν εικονογραφημένα παιδικά βιβλία με παιδιά που φοβούνται αλλά τελικά ξεπερνάνε τους φόβους τους, τα οποία κυκλοφορούν στα βιβλιοπωλεία. Το παιδί μπορεί να ταυτιστεί με τον ήρωα του βιβλίου και να ξεπεράσει ευκολότερα το φόβο του.

• Γενικά, έργο των ενηλίκων είναι να ενθαρρύνουν με κάθε τρόπο τα παιδιά ώστε να αναπτύξουν πρωτοβουλίες, αυτοπεποίθηση, θάρρος, αυτάρκεια και αυτονομία. Η υπερπροστατευτική συμπεριφορά των ενηλίκων διευκολύνει την εκδήλωση φόβων από την πλευρά του παιδιού.

Οι γονείς πρέπει να ανησυχήσουν και να απευθυνθούν σε κάποιον παιδοψυχολόγο αν υπάρχουν υποψίες ότι οι αντιδράσεις του παιδιού αποτελούν ενδείξεις φοβίας, δηλαδή αν:

• είναι υπερβολικές και επίμονες

• παρουσιάζουν μεγάλη διάρκεια και αντοχή στο χρόνο

• είναι δυσανάλογα έντονες σε σχέση με το ερέθισμα ή την κατάσταση που τις προκάλεσε

• συνοδεύονται από σωματικά ενοχλήματα

• φαίνεται να αποδιοργανώνουν το παιδί

• εμποδίζουν τη συμμετοχή του σε καθημερινές δραστηριότητες

Η έγκαιρη αντιμετώπιση των φοβιών είναι απαραίτητη διότι οι φοβίες, σε αντίθεση με τους φυσιολογικούς φόβους της προσχολικής ηλικίας, μπορεί να έχουν δυσμενείς συνέπειες τόσο στην καθημερινή λειτουργικότητα όσο και στη συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη του παιδιού.

 

Mommyland.gr

  • Καλωσορίσατε στη χώρα των μαμάδων!

    Στόχος μας, να προσφέρουμε σε όλες τις μαμάδες έμπνευση, δύναμη, γνώση αλλά και να μοιραστούμε εμπειρίες και χρήσιμες πληροφορίες που θα μας συνοδεύσουν σε όλη τη διάρκεια του ξεχωριστού ταξιδιού της μητρότητας!!!

    e-mail : Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.